Ahmet Zogu, mbreti shqiptar mes dy luftërave

Ahmet Zogu: Mbreti Shqiptar mes dy luftrave dhe njeriu i fortë i Ballkanit

Ahmet Zogu (1895-1961) është një figurë komplekse dhe kontroverse në historinë shqiptare dhe atë ballkanike të shekullit të 20-të. Si politikan, kryeministër, president dhe më pas mbret i Shqipërisë, Zogu luajti një rol të rëndësishëm në konsolidimin e shtetit shqiptar pas pavarësisë së vendit në 1912 dhe në mbijetesën e tij gjatë periudhës së trazuar mes dy luftërave botërore. Libri i Bernd J. Fischer, "Ahmet Zogu, mbreti Shqiptar mes dy luftrave. Njerëzit e fortë të Ballkanit" , përkthyer në shqip nga Virgjil Muçi, hedh dritë mbi këtë figurë historike të rëndësishme dhe rolin e tij në politikën ballkanike.

Ahmet Zogu lindi më 8 tetor 1895 në Burgajet të Matit, në një familje të rëndësishme feudale shqiptare. Duke qenë pjesë e elitës tradicionale, ai e shfrytëzoi pozitën e tij për të ndikuar në politikën shqiptare që në moshë të re. Zogu hyri në politikë fillimisht si ministër i Brendshëm në qeverinë e dalë nga Kongresi i Lushnjës më 1920, një moment kyç në rindërtimin e shtetit shqiptar pas pavarësisë së vitit 1912 dhe luftërave ballkanike.

Pas një serie ndryshimesh politike dhe krizash të brendshme, Zogu u shpall kryeministër në vitin 1922 dhe më pas, në vitin 1925, president i Republikës së parë shqiptare. Sidoqoftë, ambiciet e tij nuk ndaluan këtu. Në vitin 1928, ai u vetëshpall mbret i Shqipërisë, duke marrë titullin "Zogu I". Kjo e shndërroi Shqipërinë në një monarki kushtetuese, por praktikat autoritare dhe tendenca për centralizim e bënë atë një sundimtar me tipare diktatoriale.

Gjatë sundimit të tij, Zogu ndërmori një seri reformash për të modernizuar Shqipërinë dhe për ta konsoliduar shtetin. Ai ndihmoi në krijimin e një administrate më të centralizuar dhe ndërmori hapa për të përmirësuar ekonominë, infrastruktura dhe shërbimet publike. Ndërtimi i rrugëve, përmirësimi i sistemeve të komunikimit dhe ngritja e institucioneve shtetërore ishin ndër iniciativat e tij kryesore. Gjithashtu, ai u përpoq të forconte identitetin kombëtar shqiptar dhe të reduktonte influencën e feudalëve të fuqishëm lokalë.

Megjithatë, reformat e tij shpesh u shoqëruan me represion politik dhe korrupsion, të cilat krijuan kundërshti brenda dhe jashtë vendit. Zogu përndoqi kundërshtarët politikë dhe përdori një polici sekrete për të ruajtur pushtetin e tij, duke mbajtur një kontroll të fortë mbi jetën publike dhe opozitën.

Ahmet Zogu përballet me sfida të mëdha për të mbajtur pavarësinë e Shqipërisë në një rajon të mbushur me tensione gjeopolitike. Si një "njeri i fortë" i Ballkanit, ai zhvilloi politika të kujdesshme për të balancuar influencat e fuqive të mëdha, si Italia dhe Jugosllavia, të cilat kishin interesa strategjike në Shqipëri.

Në vitin 1927, Zogu firmosi një pakt miqësie me Italinë, duke marrë mbështetje financiare dhe ushtarake, por duke hyrë gjithashtu në një varësi të thellë ekonomike dhe politike. Ky pakt i dha Italisë ndikim të gjerë në punët e brendshme shqiptare, gjë që përfundimisht do të çonte në pushtimin e vendit nga Italia fashiste në vitin 1939. Pavarësisht përpjekjeve të Zogut për të ruajtur pavarësinë dhe autoritetin e tij, ai nuk arriti të ndalonte dominimin italian dhe më pas iu desh të largohej nga Shqipëria.

Kur Italia pushtoi Shqipërinë në prill të vitit 1939, Zogu u largua nga vendi dhe jetoi në eksil për pjesën tjetër të jetës së tij. Ai kaloi kohë në Greqi, Egjipt dhe më pas në Francë dhe Angli. Pavarësisht përpjekjeve për t'u kthyer në pushtet pas Luftës së Dytë Botërore, ai nuk arriti të rikthehej në Shqipëri, e cila u shndërrua në një shtet komunist nën udhëheqjen e Enver Hoxhës.

Ahmet Zogu vdiq në Paris më 9 prill 1961. Ndërkohë që figura e tij mbetet e diskutuar në historiografinë shqiptare dhe ballkanike, ai njihet si një politikan me një ndikim të madh në zhvillimet e shekullit të 20-të, një njeri që përpiqej të manovronte në një terren të rrezikshëm politik ndërkombëtar për të mbajtur gjallë shtetin shqiptar.

Libri i Bernd J. Fischer, i përkthyer nga Virgjil Muçi, është një analizë e detajuar e rolit të Zogut si një figurë qendrore në politikën shqiptare dhe ballkanike. Ai paraqet Zogun jo vetëm si një diktator autoritar, por edhe si një reformator të ndërlikuar dhe një strateg që përpiqej të manovronte në një rajon të trazuar nga konfliktet dhe interesat e fuqive të mëdha.

Burime bibliografike

• Fischer, Bernd J. King Zog, Albania's Interwar Dictator (Titulli origjinal)
• Përkthimi: Virgjil Muçi
• Botuar nga AIIS, Tiranë, 2010
• ISBN: 9789928400338