Elfriede Jelinek
Elfriede Jelinek (1946- ) Shkrimtare avangardiste e suksesshme si dhe me prirje për të krijuar skandale Elfriede Jelinek konsiderohet si autorja më e rëndësishme e gjuhës gjermane të gjeneratës moderne.[1] Romani i saj i shtatë Pianistja, u përkthye në shum gjuhë dhe u adaptua për film. Më vitin 2004 morri Çmimin Nobel për Letërsi[2] dhe po aty hapi një skandal të ri kurr u shpreh se nuk ka dëshirë që nobelizimi i saj të reflektoj në dobi të vendit të vet.[3] Jelinek lindi më 1946 në Mürzzuschlag të Austrisë kurse fëmininë e saj e kaloi në Vienë. Shkollimin e filloi në një institut fetar ku mësoi dansin klasik dhe gjuhën frenge.[4] Më ndikim dhe nismë të mëmës së vet, ajo filloi të mësoj violinën, organon dhe pianon. Në moshën 19 vjeçe bie në depresion nga frika se do ta dëshproj mëmën e vet me dobësitë e saja muzikore.
Elfriede Jelinek  | |
|---|---|
 Elfriede Jelinek, shkrimtare austriake, fituese e Çmimit Nobel për Letërsi për vitin 2004 | |
| U lind më | 20 tetor 1946 Mürzzuschlag, Styria, Austri |
| Kombësia | austriake |
| Gjinitë letrare | noveliste |
| Faqja zyrtare | |
| http://www.elfriedejelinek.com | |
E vragosur nga babai, i cili ra i sëmurë psiqikisht (ai vdes në një spital psiqiatrik) dhe nga mëma katolike shum autoritare, Jelinek i rreket letërsisë për të shprehur revoltën e saj ndaj autoritarizmës. Romanin e saj të parë e publikon më 1970 kurse sukseset ndërkombëtare filluan me Pianistja (1983) dhe Lust. (1990)
Përveç romaneve ajo shkroi edhe pjesë për teatër , sqenarë për film, televizion, radio dhe disa poema. Është fituese e disa çmimeve prestigjioze për letërsi si : Çmimi Heinrich-Böll (1986) dhe Çmimi Heinrich Heine (2002). Përpos kësaj, ajo u muar edhe me përkthime të autorëve: Thomas Pynchon, Georges Feydeau, Eugène Labiche e të tjerë.
Veprat Kryesore
Redakto- Pianistja
- Lust
- Dashnoret
- Të përjashtuarit
- Totenauberg
- Lakmia
- Bambilan
Lidhje të Jashtme
Redakto- Faqja zyrtare (në gjermanisht)
- Elfriede Jelinek-Forschungszentrum
- BBC synopsis
- List of works
- Elfriede Jelinek: Nichts ist verwirklicht. Alles muss jetzt neu definiert werden. Arkivuar 4 shkurt 2012 tek Wayback Machine (në gjermanisht)
- The Goethe-Institut's 70th Birthday Page for Elfriede Jelinek Arkivuar 9 prill 2019 tek Wayback Machine
- Some of Jelinek's poems in English from the Poetry Foundation
- Sound recordings with Elfriede Jelinek[lidhje e vdekur] in the Online Archive of the Österreichische Mediathek (Literary readings, interviews and radio reports) (në gjermanisht)
Burim i të dhënave
Redakto- ^ https://www.notablebiographies.com/newsmakers2/2005-Fo-La/Jelinek-Elfriede.html
- ^ https://www.nobelprize.org/prizes/literature/2004/press-release/
- ^ https://www.jstor.org/stable/4150478
- ^ https://www.spiegel.de/kultur/literatur/hoerspielpreis-der-kriegsblinden-auszeichnung-fuer-elfriede-jelinek-a-287938.html