Evropa Juglindore bojkoton shitjet me pakicë, 2025
Një seri bojkotesh janë mbajtur kundër dyqaneve me pakicë në Evropën Juglindore që nga fundi i janarit 2025. Bojkotet nisën në Kroaci më 24 janar si reagim ndaj rritjes së çmimeve të shitjes me pakicë në të gjithë vendin. Bojkotet në Serbi, Mal të Zi, Bosnje dhe Hercegovinë, Maqedoninë e Veriut, Slloveni dhe Shqipëri kanë nisur, ndërsa thirrje apo plane për bojkot po ndodhin në Sllovaki, Rumani, Bullgari, Greqi, Kosovë dhe Hungari. Bojkotet erdhën mes rritjes së çmimeve të ushqimeve dhe kostos së jetesës në të gjithë rajonin dhe shkaktohen nga faktorë të ndryshëm ekonomikë. Bojkotet kanë marrë mbështetje të gjerë publike.
Prapaskena
RedaktoÇmimet në Kroaci ishin rritur në krye të bojkotit, deri në atë masë që pagat dhe pensionet nuk ishin në gjendje të vazhdonin efektivisht. Kjo fillimisht filloi si pjesë e rritjes më të gjerë të çmimeve për shkak të inflacionit nga pandemia COVID-19 dhe u theksua kur Kroacia u bashkua me Eurozonën në 2023.[1] Një sektor bujqësor në rënie, monopole të mëdha të shitësve ushqimorë dhe erozioni i bizneseve më të vogla, një fluks importesh dhe një mbështetje e tepruar e turizmit kanë kontribuar të gjitha në rritjen e turizmit.[2] Rritje të mëtejshme të çmimeve janë zbatuar që atëherë nga shitës të ndryshëm në vend, duke çuar në një rritje prej 30% të çmimeve sipas metrikës zyrtare.[1][2]
Kroacia u bë dukshëm më e shtrenjtë për të jetuar sesa vendet fqinje.[1] Ushqimet bazë si buka apo vezët panë rritje të çmimeve të tyre deri në 60% në disa raste. Vëmendja i është tërhequr kostos së produkteve në Kroaci krahasuar me kostot e tyre homologe në vendet fqinje; për shembull, një markë gjermane shampo thuhet se kushton 130% më shumë në Kroaci sesa në Gjermani. Në Bullgari ishte 20% më lirë se në Kroaci. Kjo përfshinte edhe produkte të prodhuara në vend, me një erëza kroate që kushton 7,69 € për kilogram brenda Kroacisë, në krahasim me 6,35 € në Suedi. Branimir Bradaric, duke shkruar për gazetën malazeze Vijesti, vuri në dukje se turistët në Kroaci, të cilët dikur frekuentonin restorantet rregullisht, tani filluan të hanë në apartamentet e tyre për shkak të çmimeve të tepruara.[1]
Në Kroaci, inflacioni u rrit për të katërtin muaj radhazi. Kostot e shërbimeve u rritën me 6.3 për qind dhe çmimet në grupin e ushqimeve, pijeve dhe duhanit ishin 4.7 për qind më të larta se një vit më parë.[3] Si rezultat, kroatët u përmbajtën nga blerjet në pikat e shitjes me pakicë dhe dyqanet ushqimore dhe shmangën përdorimin e shërbimeve të shpërndarjes, bankave, restoranteve dhe kafeneve. Bojkoti përfshinte edhe mospagimin e faturave dhe blerjet online.[4]
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ a b c d "Hrvatska: Zašto bojkotovati trgovine, barem na dan". vijesti.me (në serbisht). Marrë më 2025-02-10.
- ^ a b "Fury over prices in Croatia sparks growing retailer boycotts". France 24 (në anglisht). 2025-01-30. Marrë më 2025-02-10.
- ^ "Croatia Inflation Accelerates For Fourth Month". markets.businessinsider.com (në anglisht). Marrë më 2025-02-10.
- ^ "Sales plunge in Croatia amid a fresh boycott by consumers over high prices". The Straits Times (në anglisht). 2025-02-01. Marrë më 2025-02-10.