Kabala
Kabala (hebr. קַבָּלָה, kabala-h = marrje, pranim) është një grup besimesh dhe ushtrimesh ezoterike që i përkasin trashëgimisë hebraike të shpjegimieve të Biblës dhe vëzhgimeve fetare. Mbahet si autoritare dhe e besueshme nga shumica e hebrenjve ortodoksë, megjithëse tradicionalisht është e kufizuar për shkollarët e martuar që studiojnë Talmudin.
![](http://up.wiki.x.io/wikipedia/commons/thumb/c/c3/Tree_of_Life%2C_Medieval.jpg/250px-Tree_of_Life%2C_Medieval.jpg)
![](http://up.wiki.x.io/wikipedia/commons/thumb/f/f2/Kabbalistic_Tree_of_Life_%28Sephiroth%29.svg/250px-Kabbalistic_Tree_of_Life_%28Sephiroth%29.svg.png)
Kabala përdoret nga hebrenjtë ortodoksë për të studiuar kuptimin e brendshëm të Torahs. Studimi i Toras tradicionalisht ndahet në katër rrafshe:
- Peshat, kuptimi sipërfaqësor i shkrimit;
- Remez, përafri apo nënkuptime në shkrim;
- Derash, një mënyrë rabinike apo midrashike e leximit të mësimeve të reja ne shkrim;
- Sod, leximi i fshehtë mistik i sekreteve brenda Toras.
Studimi i sekreteve të brendëshme të Toras (Sod) quhet Kabala.
Prejardhja e emërtimit të sotëm Kabbalah është e panjohur dhe hamendësohet t´i përkasë filozofit dhe poetit izraelit Solomon ibn Gabirol (1021 - 1058) apo mësuesit dhe studiuesit të Toras Bahja ben Asher, i cili jetoi në shekullin e 13 në Spanjë.
Ngaqë përkufizimi është në thelb ezoterik, nuk ka ndonjë dëshmi të njohur (përfshi këtu edhe një enciklopedi) që mund të japë një shpjegim të plotë, të saktë e të përpiktë mbi kabalan. Megjithëkëtë, disa shkollarë hebrenj, ndër më të njohurit Gershom Sholem, Artur Grin, Daniel Mat dhe Moshe Ideli i kanë kthyer tekstet kabalistike në objekte të hulumtimit shkollar modern. Disa shkollarë, ndër më të spikaturit Gershom Sholemi dhe Martin Buber argumentojnë se Jehudizmi Hasidik i sotëm riparaqet një popullarizim të Kabalas. Sipas përkrahësve të saj, një kuptim i brendshëm dhe mjeshtëri e Kabalas e shpie dikë më pranë Perëndisë dhe pasuron përvojën e dikujt të shkrimeve dhe ligjeve . të shenjta hebraike.
Kabala është përçuar gojarisht nga brezi në brez me qindra e mjëra vjet, dhe dokumenton shkrime të pasura kabalistike të përçimeve të elementeve të ndryshëm, ndër ta gnostikë, neoplatonikë dhe të krishterë
Kritika
RedaktoShiko edhe
RedaktoShabati Zvi mbahet si nje kabalist
Tema dhe emërtime
Kabalistë të njohur
- Nathan Adler
- Abraham Abulafia
- Baruh Ashlag
- Jehuda Ashlag
- Abraham Azulai
- Samuel Ben-Or Avital
- Moses ben JaKob Kordovero
- Israel ben Eliezer
- Solomon ibn Gabirol
- Jozef ben Abraham Gikatilla
- Meir ben Ezekiel ibn Gabbai
- Jitzhak Kaduri
- Jozef Karo
- Moses de Leon
- Isaak Luria
- Elijah ben Solomon
- Baba Sali
- Çaim Vital
- Simeon bar Yohai
Kabalistë modernë
Lidhje të jashtme
Redakto- Gabim i përfshirjes: {{En}} është vetëm për emërhapësirën e Skeda. Përdorni më mirë {{lang-en}} ose {{in lang|en}}.Libraria virtuale judaike: Kabbalah.
- Gabim i përfshirjes: {{En}} është vetëm për emërhapësirën e Skeda. Përdorni më mirë {{lang-en}} ose {{in lang|en}}.Kabbalah ne Anglisht
- Gabim i përfshirjes: {{En}} është vetëm për emërhapësirën e Skeda. Përdorni më mirë {{lang-en}} ose {{in lang|en}}.Mesoni kabbalah. Nga Xhej majkelson.