Mënyra urdhërore
Mënyra urdhërore[1] (ose imperativi) është një mënyrë e foljes që përdoret për të dhënë urdhra, kërkesa, udhëzime, ose lutje. Kjo mënyrë përdoret për të shprehur një veprim që duhet të bëhet nga dikush, dhe është shumë e drejtpërdrejtë.[2]
Në shqip, foljet në mënyrën urdhërore ndryshojnë sipas numrit dhe personit, dhe përdoren për të dhënë urdhra ose kërkesa.
Përdorimi i Mënyrës Urdhërore:
Redakto- Për personin e dytë njëjës (ti):
- Folja shfaqet në formën e saj të thjeshtë dhe është pa ndihmës. Kjo është forma që përdoret kur u kërkoni diçka një personi (pa përdorur "do").
- Shembuj:
- Shkruaj! (Urdhër për dikë që të shkruajë)
- Hapi derën! (Urdhër për dikë që të hapë derën)
- Merr! (Urdhër për dikë që të marrë diçka)
- Për personin e dytë shumës (ju):
- Kjo është forma që përdoret për të dhënë urdhra ose kërkesa për një grup njerëzish, ose për një individ që trajtohet me formën e nderit "ju".
- Shembuj:
- Shkruani! (Urdhër për disa njerëz që të shkruajnë)
- Hapni derën! (Urdhër për disa njerëz që të hapin derën)
- Merrni! (Urdhër për disa që të marrin diçka)
Forma e Mënyrës Urdhërore për folje të parregullta
RedaktoPër foljet e parregullta, përdoren forma të veçanta për të dhënë urdhra:
- Folja "bëj" (të bëj):
- Bëj (ti), Bëni (ju)
- Folja "shkruaj" (të shkruaj):
- Shkruaj (ti), Shkruani (ju)
- Folja "pi" (të pi):
- Pi (ti), Pini (ju)
- Folja "shoh" (të shoh):
- Shiko (ti), Shikoni (ju)
- Folja "shkoj" (të shkoj):
- Shko (ti), Shkoni (ju)
Vërejtje:
Redakto- Foljet nuk kanë formë urdhërore për personin e parë (unë) dhe të tretë (ai/ajo), pasi nuk mund të urdhërosh vetveten ose një tjetër përmes këtyre personave.
Shprehje me Mënyrën Urdhërore:
Redakto- Vazhdo! – Urdhër për dikë që të vazhdojë.
- Ndalu! – Urdhër për dikë që të ndalojë.
- Mos fol! – Urdhër për dikë që të mos flasë.
Kjo është mënyra urdhërore e foljes në shqip. Ajo është e drejtpërdrejtë dhe përdoret për të shprehur urdhra, por gjithashtu mund të përdoret për kërkesa ose lutje.
Shiko edhe
RedaktoReferime
Redakto- ^ "Fjalorthi". fjalorthi.com (në anglisht). Marrë më 2025-02-05.
- ^ "Folja në mënyrën urdhërore". www.linkedin.com (në anglisht). Marrë më 2025-02-05.